Augustus 2020 gaat waarschijnlijk in de boeken als een maand waarin heel wat warmterecords zijn gebroken. Zo was er maar liefst een week lang sprake van temperaturen boven de dertig graden. Nog nooit eerder is dit in Nederland in augustus voorgekomen. Hoewel zonneliefhebbers enorm hebben genoten van het mooie weer, vormt het toenemende aantal tropische dagen in Nederland een groot probleem voor de meest kwetsbare groep. Denk hierbij aan ouderen of mensen met overgewicht. Extreme hitte en een slechte luchtkwaliteit kunnen enorme gevolgen hebben. Maar hoe komt dit eigenlijk? Wat gebeurt er in ons lichaam wanneer we te maken hebben met extreme hitte?
Standaard verschijnselen bij hitte
Natuurlijk wordt niet alleen de kwetsbare groep geraakt door de hitte. Ook jonge mensen kunnen hier veel problemen bij ervaren. Opvallend genoeg reageert vrijwel ieder lichaam hetzelfde op extreme hitte. Met het stijgen van de temperatuur zien we doorgaans ook dat de lamlendigheid stijgt. Mensen hebben weinig zin om iets te doen, bewegen zo min mogelijk en iedere inspanning die ze wel leveren lijkt wel drie keer zoveel energie te kosten.
Dan hebben we het natuurlijk nog niet eens gehad over de vervelende bijwerkingen van de hitte. Zweten, duizeligheid, misselijkheid hoofdpijn en soms zelfs flauwtes spelen de kop op. Hoewel dit voor jongeren al heel vervelend is, kan het voor de kwetsbare groep in onze samenleving zelfs gevaarlijk zijn.
Maar hoe komt het eigenlijk dat 34 graden in Nederland veel vervelender voelt dan 34 graden in Zuid-Europa? Dit heeft te maken met onze luchtvochtigheid. In Nederland beschikken we over een zeer vochtige lucht, hierdoor zal het bij hoge temperaturen minder gemakkelijk zijn om voldoende zuurstof uit de lucht te halen. Daardoor voelen mensen zich benauwd en kan 34 graden opeens als een ware sauna voelen.
Natuurlijke airco in het lichaam
Maar hoe reageert ons lichaam wanneer het wordt blootgesteld aan extreme hitte? Het is goed om te weten dat alle processen in ons lichaam zijn afgesteld op een lichaamstemperatuur van 37 graden. Als de temperatuur te hoog wordt, gaan de natuurlijke airconditioning van het lichaam aan. Dit vraagt doorgaans niet al te veel werk. Wanneer alles in de omgeving echter warm is, krijgt je lichaam het heel moeilijk om deze af te koelen. Waar haalt hij de verkoeling immers vandaan?
Zodra het lichaam het noodzakelijk acht om verkoeling te zoeken, zal het meer bloed naar de huid sturen. Dit merk je bijvoorbeeld doordat je huid roder wordt. Dit zie je goed wanneer je een stuk hebt gerend of wanneer je hard gefietst hebt. De kleur op je wangen is dan roder dan normaal. Dit komt omdat je het warm krijgt en je lichaam vervolgens extra bloed stuurt om te compenseren. Als dit ook niet het beoogde effect heeft gaat men zweten. Doordat er een vochtig laagje op de huid ontstaat, kan deze afkoelen.
Om te kunnen zweten is het belangrijk om goed te hydrateren. Drink voldoende zodat het lichaam voldoende vocht kan aanmaken. Gebeurt dit niet, dan loop je het risico op flauwtes. Dit is voor de meeste jongeren geen probleem. Bij ouderen is de prikkel om tijdig te drinken vaak echter verdwenen. Dit kan enorme gevolgen hebben voor de gezondheid.
